فیلتر UV چیست ؟ و چه کاربردی دارد؟

برخی از عکاسان کارکشته و نیمه‌ حرفه‌ای معتقدند فیلتر یو وی از ضروریات عکاسی میباشد و بخشی دیگر، آنها را از بابت این تصمیم به سخره میگیرند.

نگاه ویژه به فرکانس نور UV و موثر بودن آن بر روی تصویرها، سابقه‌ای دراز مدت خواهد داشت و به نخستین تصویرهای ثبت شده بر روی فیلم برمیگردد. مکانی که تاثیر غیر منتظره این نور ناپیدا به تصویر پایانی عکاسان آسیب میرساند.

نور UV یا فرابنفش چیست؟

یو وی تشعشعات الکترومغناطیسی میباشد که در طول موج ۱۰ نانومتر تا ۴۰۰ نانومتر وجود خواهد داشت و نور ارسال شده از آن به واسطه چشم انسان قابل دیدن نمیباشد. UV قسمتی از طیف نوری مهم ترین سرچشمه نور ما یعنی خورشید میباشد.

حال پرسش اصلی این ‌میباشد که این نور غیرقابل رؤیت، به چه شکل امکان دارد بر کیفیت تصویرهای ما تاثیر بگذار؟

نور یو وی از عکاسی قدیم تا امروز

نور UV محیط مهم ترین علل آبی شدن آزاردهنده‌ی بعضی از تصویهای قدیمی میباشد. البته این معظل تا حد بیشتر در دوربین‌های دیجیتال پیشرفته از بین رفته است؛ ولی کماکان دلیل های برای تهیه این فیلتر وجود خواهد داشت و این دلایل هم تا الان، بحث در ارتباط با مهم بودن این فیلتر را گرم نگه‌ داشته است.

 فیلتر UV چیست و چرا میبایست آن را تهیه کنیم؟

دلایل موافقان

طرفداران تهیه فیلتر یو وی پیش از اینکه به حذف این طیف نوری تکیه بکنند، به کارایی های دیگر آن اشاره دارند. کاربردهایی که بسیار واقعی و تاثیر گذار میباشد.

دلایل خلاقانه

هزینه بالایی لنزهای امروزی سبب میشود تا کمتر کاربری جرأت دست زدن به آنها را سر بپروراند. نور از دریچه‌ی لنز به حسگر دوربین شما وارد میشود و در حقیقت لنز نخستین ورودی و شکل دهنده‌ نور و تصویر میباشد. در پایان با تغییرهای بر روی آن میشود از زاویه‌ای کسل کننده، تصویرهای با خلاقت زیاد و مهیج و جذاب ثبت بکنید.

هزینه پایین فیلترهای UV سبب میشود تا عکاسان با حداقل استرس، تغییرهای مورد نظر را در ورودی نور را بر روی این فیلترها انجام بدهند.

وقتی یک فیلتر UV بر روی لنز سوار میشود، شما بیشمار قابلیت مهیج را می‌توانید به تصویرهای خود اضافه بکنید. به عنوان نمونه : افزودن  ژل‌های رنگی، چرب و تار کردن فیلتر و حتی کشیدن خطوط با بهره برداری از خودکار یا با هایلایت‌هایی با رنگ‌های متفاوت.

حافظت از لنز

این قسمت با منطق ترین و به صرفه ترین قابلیت فیلترهای یو وی میباشد که به یقین هیچ مخالفی نخواهد داشت.

حقیقتا کدام شخص توانایی این را دارد تا مخالف یک محافظ ۲۰ دلاری در مقابل ضربه دیدگی لنزهای چند ۱۰۰ دلاری باشد!

یک عکاس کارکشته مطلع است که کمترین آلودگی، کمترین گرد و خاک و لکه‌ای که حتی با چشم نیز مشاهده نخواهد شد، ممکن است یک لنز چند ده میلیون تومانی را خراب بکند؛ چه برسد به زیمن خوردن لنز از دستاان که پر استرس ترین اتفاق زندگی تمامی عکاسان میباشد.

پس قطعا بهترین جواب به پرسش « فیلتر UV چیست » : « یک محافظ خوب » می باشد.

خارجی ترین المان هر لنز، آسیب پذیرترین قسمت آن میباشد. صدای دل خراش زمین افتادن دوربین یا لنز، صدایی میباشد که پر استرس ترین که متاسفانه به گوش اکثریت ما عکاسان آشنا میباشد. درست میباشد که در ضربه های شدید نمیشود از فیلتر UV انتظار یک معجزه را داشته باشید؛ ولی وقتی که پس از این اتفاق به لنز دوربین خود نگاه بیاندازید و یک تَرک بزرگ روی آن ببینیئ، خدا را شکر میکنید که این ترک به‌جای لنز، روی فیلتر UV میباشد.

قابلیت محافظت از لنز، قطعا برگ برنده‌ی موافقان در برابر مخالفان است. البته حواستان باشد ضربه‌های خیلی شدید قطعا به قطعات داخلی لنز نیز آسیب وارد می‌کند و در این شرایط دیگر کاری از دست هیچ محافظی برنمی‌آید.

حذف نور فرابنفش همچنان مهم میباشد

صحیح میباشد که دوربین‌های حرفه ای امروزی حساسیت خیلی پایین تری به نور یو وی خواهند داشت؛ ولی کماکان در یک روز خیلی آفتابی یا عکسبرداری از یک منظره‌ی دوردست، این نور وجود خود را به عکاسان مدرن نمایان خواهد کرد.

حذف طیف آبی غیر حقیقی در این گروه از تصویرها سبب خواهد شد تا وایت بالانس عکس پایانی شما استاندارد باشد و در نتیجه تصویرهایتان مهیج و در عین حال واقعی به نظر برسد.

ضمنا انکسارات رنگی که بخش جدایی ناپذیر برخی از لنزها است، به کمک فیلتر UV کاملا از بین خواهد رفت.

از منظر موافقان، جواب به پرسش « فیلتر UV چیست » تعریف زیر را خواهد داشت :

حالا نوبت به مخالفان رسیده است!

مخالفان فیلتر UV چه صحبت های دارند؟

فیلتر UV در صنعت عکسبرداری دیجیتال کارایی نخواهد داشت

شدید ترین مخالفان فیلتر یو وی معتقد هستند که عرضه کنندگان تجهیزات عکاسی در حال عرضه لوازمی میباشند که دوره آن به آخر نزدیک شده است. دلایل آنها تا حد بالایی صحیح میباشد، چرا که حسگر های دیجیتال دوربین‌های امروزی به شکلی ساخته میشوند که دیگر حساسیتی به این طیف نوری و موج رنگی نخواهند داشت.

فیلتر UV امکان دارد آسیب زننده نیز باشد!

این گروه از مخالفین فیلتر UV نه فقط در جواب به پرسش « فیلتر UV چیست » از آن در مقام یک حفاظت کننده اسم نمی‌برند چرا که معتقد هستند بی‌توجهی عکاسان و باقی ماندن دراز مدت فیلتر بر روی لنز ممکن است سبب انباشت گرد و خاک میان فیلتر و المان شیشه‌ای خارجی لنز بشود که این مسئله بدون شک به لنز شما آسیب وارد خواهد کرد.

کمتر شدن کیفیت تصاویر

این یک نکته‌ی بسیار با اهمیت میباشد. چنانچه تصمیم دارید تهیه فیلتر UV را انجام بدهید، یک گزینه‌ی باکیفیت انتخاب کنید. ممکن است بر روی یک کیت لنز ۱۸-۵۵ میلیمتری متوجه تفاوت‌ها نباشید؛ ولی در مقام یک عکاس به شما عنوان میکنیم یک فیلتر بی‌کیفیت به شکل جدی به شارپ شدن تصویرهای شما آسیب میرساند.

این مسئله به الاخص در وقتی با لنزهایی بسیار با کییت و حساس کار می‌کنید، بیشتر از هر وقت دیگری نمایان خواهد بود.

پدیده‌ی فلر و شبح ‌وارگی تصویر پایانی

فلر شدگی و شبح‌وارگی مسئله ی میباشد که هر عکاسی از آن آزرده خاطر میباشد. با اینکه در بعضی تصویرهای خاص و با خلاقیت، عکاسان از روی عمد این قابلیت را مورد استفاده قرار میدهند؛ ولی در غالب حقیقت اتفاق افتادن این مود ممکن است یک تصویر بینشیر لند اسکیپ را خراب بکنید.

در این قسمت نیز مخالفان درست میگوییند ولی به یک خاطر؛ چنانچه از فیلتر UV بی‌کیفیت بهره برداری بکنید.

به شکل جامع میشود عنوان کرد اضافه کردن یک المان بازتابنده‌ی نور دیگر به لنز، درصد بازتابش زیاد نور را مهیا میسازد. این بازتاب نور که در وقت بهره برداری از فیلتر UV تقویت خواهد شد؛ امکان دارد شبح‌وارگی را هم ایجاد بکند.

وقتی که از یک منظره و در جهت مستقیم با نور خورشید عکسبرداری بکنید، بازتابش نور میان فیلتر و لنز، شبح‌وارگی را ایجاد خواهد کرد.

از دست رفتن نور طبیعی و محیط

انواع مختلف فیلترهای UV پیش از آن‌که به وجود آمده تنوع کارایی آنها قرار بگیرد، ریشه در متنوع بودن هزینه و کیفیت آنها خواهد داشت. متاسفانه معمولا فیلترهای یو وی کم هزینه ، به خاطر کم شدن کیفیت طراحی شیشه‌ تعبیه شده، تا حد زیادی نور موجود در محیط را کم میکند.

 مخالفان درست میگویند یا موافقان!

برای آن‌که این مطلب را با عدالت زیاد به اخر برسانیم می‌بایست عنوان بکنیم که ما از گروه موافقان این مسئله می‌باشیم؛ ولی تا جایی ممکن سعی میکنیم تا بی‌طرفانه فیلترهای UV را به داوری بنشینیم.

آیا واقعاً به فیلتر لنز UV نیاز دارید؟

پس از این همه اطلاعات، ممکن است سوال را بپرسید که “آیا به فیلتر نیاز دارم؟” . پاسخ بستگی به این دارد که چه چیزی و کجا عکس‌برداری کنید.

اگر در حال فیلمبرداری از یک رویداد با افراد زیادی در اطراف خود هستید، لنز شما ممکن است بیشتر در معرض آسیب قرار گیرد. شاید شما یک عکاس رویدادهای ورزشی هستید یا برای عکس گرفتن به بیابان ها، کوه ها و سواحل می روید. اینها همه محیط هایی هستند که در آن ذرات گرد و غبار، نمک و آب بیشتری در هوا وجود دارد.

در این مواقع، بهتر است از یک فیلتر برای حداقل محافظت از لنز استفاده کنید. مطمئناً، می‌توانید لنزهای خود را بدون فیلتر UV تمیز کنید، اما حتی تمیز کردن حرفه‌ای لنز می‌تواند باعث ایجاد ذرات کوچک شود و به مرور زمان به لنز شما آسیب برساند.

چه زمانی نیازی به استفاده از فیلتر UV نیست؟

وقتی در استودیو عکاسی می‌کنید و عکس‌های هنری می‌گیرید، کیفیت تصویر برایتان مهم‌تر است، از طرفی در آن محیط به محافظت زیادی از لنز نیاز ندارید، بنابراین می‌توانید بدون فیلتر عکس بگیرید.
هنگام عکاسی مستقیم از منابع نور مانند غروب خورشید، نباید از فیلتر UV استفاده کنید، زیرا عنصر شیشه ای اضافی می تواند باعث تغییرات ناخواسته در نور شود.

چگونه بهترین فیلتر UV را برای لنز خود انتخاب کنم؟

بسته به کیفیت لنز خود، می توانید در مورد کیفیت فیلتر خود تصمیم بگیرید. اگر لنز با کیفیتی دارید، برای بهترین عملکرد، فیلتری با کیفیت بالا بخرید.