نحوه درک نوردهی
زمانی که به طور ویژه به هنر و تار و پود عکاسی فکر میکنید، به سرعت متوجه درک نوردهی (اکسپوژر – Exposure) خواهید شد. درک نوردهی یکی از المانهای مهمی است که آنچه در حسگر دوربین یا فیلم عکاسی ذخیره میشود را مشخص خواهد کرد. سه المان قابل تنظیم برای کنترل نوردهی وجود دارند – ایزو (ISO)، دریچه دیافراگم و سرعت شاتر که در ادامه مطلب بیشتر با آن ها آشنا می شوید.
نوردهی را چگونه کنترل کنیم؟
نرخ ایزو حساسیت سنسور نسبت به نور را مشخص میکند و افزایش هر پله از شمارههای ISO (به سمت بالا یا پایین) بیانگر دوبرابر شدن یا نصف شدن میزان حساسیت حسگر به نور خواهد بود.
دریچه دیافراگم (Aperture) کنترل کنندهی دیافراگم دوربین عکاسی و میزان باز بودن دریچه آن در طول عکس گرفتن و بنابراین کنترلکنندهی نور ورودی از لنز به صفحه فیلم است. تنظیمات دریچه دیافراگم با عدد f مشخص میشود، که در آن هر پله عدد f بیانگر نیم کردن شدت نور نسبت به عدد قبل است.
سرعت شاتر مشخص کنندهی سرعتی است که پرده (شاتر) باز و بسته میشود. هر عدد از این مقیاس مشخص کننده زمانی است که در آن پرده باز می باشد و زمان نوردهی به فیلم یا حسگر دوربین را کنترل می کند. سرعت شاتر ضرایبی از واحد زمان می باشد که هر عدد از این مقیاس زمان مشخصی از نوردهی خواهد بود (مانند ۱/۵۰۰ ثانیه که کسری از ثانیه است یا ۲ ثانیه).
زمانی که این سه عامل با هم ترکیب میشوند، عددی معادل میزان نوردهی (EV – Exposure Value) برای هر تنظیم بدست میآید. هر تغییری در این سه عامل تاثیر مشخص و قابل اندازهگیری روی واکنش دو المان دیگر و در نتیجه روی فریم فیلم یا سنسور عکس و چگونگی تصویر نهایی خواهد داشت. مثلا با بیشتر شدن عدد F (کوچکتر کردن دیافراگم لنز)، میزان نور ورودی به حسگر عکس کمتر خواهد شد، اما عمق میدان (Depth of field – DOF) نیز به صورت هم زمان در تصویر نهایی افزایش خواهد یافت.
کاهش سرعت شاتر، روی نحوه ثبت حرکت تاثیر می گذارد، که احتمال دارد تا زمینه یا سوژه کمی تار شوند. کاهش دادن سرعت شاتر (باز نگه داشتن دریچه برای مدت بیشتر) موجب به افزایش میزان نور ورودی به حسگر خواهد شد؛ بنابراین تصویر روشنتری بدست می آید.
افزایش ISO، عکاسی در نقاط تاریکتر را مقدور خواهد ساخت اما از طرف دیگر موجب افزایش میزان نویز دیجیتال در عکس میشود. تقریبا ایجاد یک تغییر در یکی از این سه عامل ها و عدم دیدن تغییرات در جهت برعکس در دو المان دیگر و در نتیجه تغییر نهایی EV غیر ممکن است.
درک نوردهی با مثلث عکاسی
ایزو ISO
عبارت ISO خود مخفف شده ی یک اصطلاح تحت عنوان International Standards Organization یا سازمان بینالمللی استانداردسازی است. نرخ ISO که از ۲۵ تا ۳۲۰۰ (و حتی بیشتر از آن) متغیر است، بیانگر حساسیت به نور است. هرچقدر این عدد کمتر باشد، سنسور های تصویر به نور حساسیت کمتری دارد. هر چه عدد ISO بالاتر باشد (و حساسیت بیشتر شود) سنسور تصویر قویتر کار کرده تا عکس موثری ثبت کند که در نتیجه آن نویزهای دیجیتال (نقطه نقطه های رنگی موجود در سایهها و رنگهای میانی تصویر) بیشتری تولید می شوند.
درک نوردهی
در نتیجه نویز دیجیتال چیست؟
هرگونه سیگنال نوری که از سوژه ساطع نشده باشد و در نتیجه، رنگ تصادفی روی تصویر ایجاد کند. مهندسان دوربینهای دیجیتال، سنسورهای تصویر را طوری طراحی کردهاند که در ISOهای پایین (همانند فیلم) عملکرد خوبی داشته باشند که در بیشتر دوربینهای دیجیتال این مقدار ISO 100 است، البته بعضی از دوربین های دیجیتال حرفه ای، دارای ISO 50 یا حتی ۲۵ نیز هستند.
دریچه دیافراگم
دریچهی یک لنز میزان بازشدگی دیافراگم است که حجم نور فوکوس شده (متمرکز) عبوری از لنز دوربین کانن را نشان میدهد. در ضریب اف (f-stop) کوچک، مثلا f/2 حجم عظیمی از نور به درون لنز وارد خواهد شد و این اتفاق حتی در کمتر از یک ثانیه نیز رخ خواهد داد؛ ولی در f/22 احتمالا دیافراگم در کوچکترین وضعیت خود قرار دارد و حجم نور کمی وارد لنز خواهد شد (حتی با سرعت شاتر های طولانی تر). تکته ی جالبی که نمی دانید این است که بدانید در لنز های زوم با کیفیت، مادامی که عدد f-number ثابت باشد، فاصله کانونی لنز (Focal length) اهمیتی نخواهد داشت.
دلیل این کار نیز معادلات ریاضی در ویژه f-number است که در صورت ثابت بودن عدد F، حجم نور عبوری ثابتی را برای لنزهای ۳۵ میلیمتری و ۱۰۰ میلیمتری با سرعت شاتر برابر مثلا ۱/۱۲۵ ثانیه فراهم خواهد کرد. یعنی اندازه دیافراگم متفاوت خواهد بود اما حجم نور عبوری برای است.
سرعت شاتر
سرعت شاتر بر حسب کسری از ثانیه اندازهگیری میشود و نشان دهنده ی سرعتی است که پردههای جلوی فیلم عکاسی باز و بسته میشوند. سرعت شاتر کنترل میکند که نور چه مدتی وارد لنز شود و به حسگر تصویر یا فیلم عکاسی برخورد کند. سرعت شاتر به شما این امکان را می دهد که تصویر دنیا را در کسری از ثانیه ثبت کنید یا سرعت را روی سه یا چهار ثانیه تنظیم کنید و عکس بگیرید (یا پرده تا هنگامی که عکاس می خواهد باز باشد و هر وقت خواست آن را ببندد).
این ویژگی همچنین شما را قادر میسازد که نحوه ثبت حرکات را نیز کنترل کنید. اگر سرعت شاتر سریعتر از زمینه یا سوژهی عکس باشد، عکس شارپ خواهد شد. و اگر کند تر باشد اشیا مات خواهند شد. به قطرات باران در یک طوفان فکر کنید. این آب با چه سرعتی پایین می ریزد؟
در سرعت شاتر ۱/۳۰ ثانیه قطرهای مشاهده نخواهد شد و تنها سفیدی یکپارچهای از مسیر سقوط نشان میدهد اما اگر با سرعت ۱/۱۲۵ثانیه عکس بگیرید، قطرات معلق در هوا و شمای کلی هر قطره را میتوانید مشاهده کنید.
“Auto Bracketing” یعنی چه؟
Auto Bracketing یکی از روش های نوردهی است که در آن نوردهی بهینه با گرفتن عکس با حداقل سه میزان نوردهی مختلف بدست خواهد آمد. این سه تصویر هر کدام یک سوم پله EV با یکدیگر تفاوت خواهند داشت. بنابراین به صورت خلاصه Auto Bracketing به این صورت است که شما یک مقدار برای EV تنظیم میکنید و دکمه شاتر را فشار می دهید، دوربین تنظیمات لازم را بالا و پایین کرده و عکس ها را می گیرد.
سپس شما هر سه عکس (یا در برخی تنظیمات تعداد بیشتری) را مورد بررسی قرار میدهید و بهترین عکس را انتخاب میکنید.در سه تصویر بالا احتمال دارد تا شما عکس سمت راست را که نوردهی بیشتر از تعادل داشته (دو درجه)، انتخاب کنید. چراکه آفتاب در حال غروب را بهتر از بقیه نشان می دهد. Bracketing تکنیکی بود که در زمان دوربین های قدیمی که تصاویر را روی فیلم ثبت می کردند محبوب شد و دلیل آن امکانات محدود تصحیح عکس در تاریکخانه بود. بسیاری از عکاسان هنوز نیز این تکنیک را به کار می گیرند تا به میزان نوردهی که نیاز دارند برسند و این صرفه جویی در زمانی است که بعدا برای تصحیح به کار خواهند برد.
درک نوردهی صحیح
در مطالب بالا به این موضوع پرداختیم که درک نوردهی صحیح توسط عکاس انتخاب می شود و حالا قصد داریم به این موضوع بپردازیم که نور دهی زیادی (overexposed) و نور دهی نا کافی (underexposed) چه معنایی دارند و چگونه تعریف می شوند.
آموزش ایزو در عکاسی
به صورت ساده نوردهی زیادی هنگامی است که اطلاعات در هایلایت ها (قسمت های روشن) بسیار ناخوانا هستند. در همچنین عکسهایی، با هیچ روشی نمیتوان اطلاعات از دست رفته را در تاریکخانه دیجیتال (مثلا با فتوشاپ) برگرداند. نوردهی ناکافی نیز تقریبا مشابه نوردهی زیادی است با این تفاوت که هیچ اطلاعاتی در سایه ها وجود ندارد. اطلاعاتی که وجود ندارند بعدا هم قابل دریافت نیستند.
در عکاسی با دوربین کانن هنگامی که بخشی از اطلاعات عکس از بین برود دیگر راهی برای بازگرداندن آن وجود ندارد. این موضوع در دنیای عکاسی فتوشیمیایی گذشته که تصاویر روی فیلم ثبت می شدند، اصلا دقیق نیستند . در ظاهر کردن فیلم (در تضاد با دیجیتال)، این قابلیت وجود دارد که بشود اطلاعات از دست رفته را بازیابی کرد.
AE LOCK – AEL
قفل، نوردهی خودکار (Auto exposure lock) جزوی از تنظیمات دوربین است. کار آن ثابت نگه داشتن تنظیمات نوردهی ( سرعت شاتر، ISO و اندازه دیافراگم) است. پس اگر دوربین کانن را جا به جا کنیم، سیستم نوردهی خودکار (Auto exposure) این تنظیمات را تغییر نخواهد داد.
نتیجه درک نوردهی
یکی از مزایای اصلی و کاربردی عکاسی دیجیتال این است که آزمودن کنترلها و تنظیمات دوربین هزینهای نخواهد داشت. بنابراین بروید و عکس بگیرید. اگر قصد دارید در استفاده از این سه المان مثلث نوردهی کاملا حرفهای شوید، باید تنظیمات را تغییر دهید و ببینید حاصل کار شما چه خواهد بود.
کاربران گرامی برای اطلاعات بیشتر از صفحه تماس با نمایندگی کانن با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید.
من در طول فعالیت حرفهای خودم، با طیف گستردهای از مشتریان از جمله عکاسان حرفهای، فیلمبرداران، علاقهمندان به عکاسی و فیلمبرداری و حتی افراد مبتدی کار کرده ام.ما اینجا با صبر و حوصله به سوالات مشتریان خود پاسخ میدهیم و به آنها در درک پیچیدگیهای دنیای عکاسی و فیلمبرداری کمک میکنیم.